ครั้งหนึ่งผู้เขียนเคยสงสัยว่าทำไมถึงต้องมีสัญลักษณ์โน่น นี่ นั่น มากมายด้วย ในเมื่อเราก็สามารถบอกได้ว่านั่นคืออะไร...แล้วทำไมถึงต้องเอารูปแบบนี้มาเป็นตัวแทนของความหมายนี้ด้วย เอ๊ะ!!! สับสนไปหมด เมื่อมีโอกาศเรียนอรรถศาสตร์(Semsntics) ข้อสงสัยทั้งหมดก็ถูกไขออกได้โดยไร้ซึ่งความข้องใจ เพราะสิ่งที่สงสัยนั่นก็คือ Symbol
Symbol หรือที่เราเข้าใจกันดีว่าคือ สัญลักษณ์ มีความหมายตามพจนานุกรมว่า คน, สิ่งของ, เหตุการณ์ หรือสิ่งอื่นๆ ที่แสดงคุณสมบัติของสถานการณ์ หรืออีกความหมายหนึ่งก็คือ เครื่องหมาย, ตัวเลข, ตัวอักษร ฯลฯ ที่มีความหมายเฉพาะเจาะจง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และ ดนตรี
ในทางภาษาศาสตร์นั้น symbol ก็คือสิ่งที่เราใช้ในการแสดงหรืออ้างถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่ง symbol อาจจะเป็นรูปภาพ ตัวอักษร ภาษาพูด ภาษาเขียน หรืออะไรก็ได้ที่ใช้เพื่อสื่อถึงจุดประสงค์ที่เฉพาะเจาะจงลงไป (Lyons, 1978) อาจกล่าวได้ว่า Symbol ที่เราเห็นนั้นไม่จำเป็นจะต้องมีรูปร่างหรือลักษณะที่เหมือนกับความหมายของมันทุกประการก็ได้ แต่ก็ต้องส่วนที่เชื่อมโยงกับความหมายที่ต้องการสื่อด้วย (Daniel Chandler) นอกจากนั้นแล้ว John I. Saeed (1997: 5) ยังได้กล่าวไว้ในหนังสือ SEMANTICS ว่า “Symbol is where there is only a conventional link between the sign and its signified…” ซึ่งจุดนี้เองทำให้เราเห็นภาพของคำว่า “Symbol” ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
การที่จะกำหนดว่ารูปภาพ ภาษา หรือสิ่งใดๆ นั้นเป็น Symbol จำเป็นจะต้องใช้ระบบ (system) ในการบ่งชี้ ซึ่งระบบนั้นอาจจะเป็นระบบที่เข้าใจกันได้ทั่วโลก หรือระบบที่เกิดขึ้นในกลุ่มวัฒนธรรมหนึ่งๆ ก็เได้ หรือถ้าพูดง่ายๆ ก็คือต้องมี Background Knowledge นั่นเอง
ยกตัวอย่างเช่น
Ex 1 ในระบบการจราจรทางบก มีการกำหนดสิ่งที่เรียกว่า “สัญลักษณ์การจราจร” ขึ้นมาเพื่อบอกสภาพหรือ เส้นทางของถนน เช่น
คือ No Parking หรือ ห้ามจอดรถ
ถ้าอธิบายตามแนวทางของ Saeed จะสามารถอธิบายได้ว่า รูปที่ปรากฏอยู่นั้น คือ Sign ที่สื่อว่า “ห้ามจอดรถ หรือ No parking” ซึ่งเป็นความหมายของรูปนี้ หรือเรียกว่า Signified
หรือ
Ex 2 ประโยค ‘ในวัฒนธรรมตะวันตก “สีขาว” หมายถึง ความบริสุทธิ์’ ซึ่งประโยคนี้สามารถอธิบายได้เช่นเดียวกันกับ Ex1 คือ “สีขาว” เป็น Sign และ Signified คือ “ความบริสุทธิ์”
นอกเหนือจากรูปภาพและสีที่สามารถเป็น Symbol ได้แล้ว “ภาษา” ไม่ว่าจะเป็นภาษาพูด หรือ ภาษาเขียน ก็จัดเป็น Symbol ได้เช่นกัน เช่น ภาษามือของผู้พิการทางการได้ยิน หรือ ระบบตัวเขียนในภาษาต่างๆ
ดังนั้นผู้อ่านจะเห็นได้ว่า ในชีวิตประจำวันของเรา Symbol เป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่ง ที่ช่วยให้เรารับรู้ความหมายของสิ่งที่ปรากฏ ลองคิดเล่นๆว่า ถ้าโลกนี้ไม่มี Symbol แล้วเราจะสื่อสารกันอย่างไร ไม่แน่ว่าเราๆท่านๆ อาจจะสื่อสารกันแบบไม่รู้เรื่อง หรือไม่ก็คงต้องมานั่งอธิบายกันทั้งวันเพื่อให้เข้าใจสิ่งๆเดียวกัน “แล้วคุณล่ะ...เคยสังเกตหรือไม่ว่าที่จริงแล้ว Symbol อยู่ล้อมรอบตัวเรา!!!”
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น